W tym wpisie chciałabym poruszyć bardzo istotną kwestię dotyczącą systemów automatycznego nawadniania. A mianowicie parametry źródła wody. Czyli ciśnienie oraz wydajność w odniesieniu do zasilania z sieci wodociągowej.
Mimo, że wśród wykonawców/ projektantów czy też w Internecie możemy znaleźć mnóstwo wskazówek jak samodzielnie wykonać pomiar parametrów ciśnienia i przepływu wody, to niestety większość z tych „złotych” rad jest błędna i przy niewielkiej ilości pecha (tak dokładnie niewielkiej) może skutkować niepowodzeniem naszej inwestycji w system nawadniania. Dlaczego? o tym poniżej.
Zacznijmy od parametru ciśnienia. Postaram się go opisać w prosty i łatwo przyswajalny sposób bo chodzi jedynie o to, żebyśmy znali różnice, a to wystarczy do zrozumienia jego istoty.
Rozróżniamy dwa podstawowe rodzaje ciśnienia w odniesieniu do hydrauliki
- ciśnienie statyczne (Ps) (gdy woda jest w stanie spoczynku w zamkniętej obiegu czyli gdy wszystkie krany i pobory wody w naszej instalacji są pozamykane)
- ciśnienie dynamiczne (Pd) (gdy określona ilość wody przepływa przez instalacje czyli co najmniej jeden kran lub pobór wody na instalacji jest otwarty)
przy czym na danej instalacji Ps jest zawsze większe niż Pd
Ciśnieniem, które możemy zmierzyć samodzielnie jest CIŚNIENIE STATYCZNE (przykładowo nakręcając zwykły manometr na nasze źródło wody lub korzystając już z istniejącego gdzieś na instalacji). Jest to ciśnienie o, które najczęściej proszą nas instalatorzy/ projektanci . I O ZGROZO, o które opiera się często projekty lub wykonanie instalacji (jeżeli projekt też o zgrozo jest pomijany).
Dlaczego jest to błąd? Ponieważ zraszacze pracują w oparciu o CIŚNIENIE DYNAMICZNE a nie statyczne! I to właśnie wartości ciśnienia dynamicznego są podawane w katalogach a nie statycznego.
Najważniejsza różnica między tymi dwoma rodzajami ciśnień jest taka, że: ciśnienie dynamiczne jest NIŻSZE od statycznego, czyli gdyby wziąć do obliczeń Ps zamiast Pd to od razu strzelamy sobie w plecy ponieważ rozpatrujemy fałszywy zawyżony parametr.
Dodatkowo ciśnienie dynamiczne jest zmienne. Oprócz zmiany związanej ze zmianą wysokości co dotyczy Ps i Pd, wartość ciśnienia dynamicznego zmienia się wraz z uwalnianiem większych ilości przepływu i jest co do niego odwrotnie proporcjonalna.
Poniżej w tabeli przedstawiłam przykładowe zależności między Ps, Pd oraz Q (przepływu).
Łatwo możemy dostrzec, że ciśnienie dla Ps jest najwyższe ale ma przepływ = 0 – czyli już możemy się domyślić, że do nawadniania ta wartość jest nieprzydatna ponieważ system potrzebuje też wodę a nie samo ciśnienie.
Przypatrzmy się teraz Pd. Widzimy, że im wyższe Pd tym mniejszy przepływ wody. Aby ułatwić zrozumienie zagadnienia, zaznaczyłam na zielono wartość ciśnienia na jakich opiera się projekty nawadniania. Zdecydowana większość projektów jest opierana na tych wartościach co jest narzucone przez parametry techniczne zraszaczy, które są do siebie podobne niezależnie od marki!
A na czerwono maksymalny przepływ dla którego ciśnienie jest najniższe. Nawet jeżeli naszemu oku wydaje się że jest inaczej to nie dajcie się zwieść wykonując pomiar urządzeniem ukaże się Wam powyższa prawda.
Wnioski:
- Ps – do nawadniania nie jest w ogóle przydatne
- Pd – na maksymalnym przepływie nie mamy ciśnienia! ten parametr też nie jest przydatny do nawadniania
- Pd – musimy znaleźć wartość przepływu na ODPOWIEDNIM poziomie ciśnienia niezbędnym do wynurzenia się zraszaczy!
Uwaga: Wartości podane w tabeli mają na celu pokazanie relacji pomiędzy parametrem ciśnienia a przepływu. Konkretne wartości będą zawsze różne zależnie od źródła na jakim wykonujemy pomiar!
A teraz do sedna . Jak możemy zmierzyć takie parametry? (pamiętajcie, że mówimy tu cały czas o sieci wodociągowej). Są dwa rozwiązania:
- Wykonanie pomiarów przez projektanta/wykonawcę specjalną aparaturą (np. miernik przepływu i ciśnienia Toro)
- Wykonanie samodzielnego pomiaru, który umożliwi nam uzyskanie najbardziej prawdopodobnego wyniku. Należy jednak pamiętać, że jest to wartość oszacowana w przybliżeniu i może być różna od realnych parametrów – ale na pocieszenie dodam, że metoda ta mimo swojej prostoty ma dużą skuteczność 🙂
Poniżej instrukcja jak wykonać taki pomiar w przypadku gdy pierwsza opcja nie wchodzi w grę.
Pomiar ciśnienia
- zakręć wszystkie pobory wody na sieci (w tym: prysznic, zmywarka itp.)
- sprawdź pomiar ciśnienia nakręcając manometr na kran (do nabycia w każdym sklepie hydraulicznym) lub wykorzystaj manometr jeżeli jest zainstalowany na sieci, zapisz wynik
- dodatkowym atutem (a czasem koniecznością) będzie sprawdzenie wydajności wodomierza, spisanie wszystkich urządzeń mogących osłabiać parametry ciśnienia i przepływu typu: reduktor, filtr (chodzi jedynie o urządzenia, przez które przepływa woda dla naszego źródła pod nawadnianie) oraz w przypadku występowania tych urządzeń wykonanie zdjęcia instalacji.
Pomiar przepływu
- przygotuj wiadro o określonej pojemności oraz stoper
- zakręć wszystkie pobory wody na sieci (w tym: prysznic, zmywarka itp.)
- wykonaj pomiar zgodnie z poniższą procedurą, zapisz wynik
Tak przygotowane wyniki pomiaru można podesłać do projektanta/wykonawcy.
W razie pytań zapraszam do kontaktu 🙂
